Sabtu, 30 November 2013

13 di bukit besi - Google Blog Search

13 di bukit besi - Google Blog Search

Misteri Alam Maya: Sejarah <b>Bukit Besi</b>..

Posted: 23 Nov 2013 04:36 AM PST


Bukit Besi telah meninggalkan beberapa artifek sejarah yang menjadi aset penting dalam industri pelancongan. Artifek-artifek seperti chimney, stock pile, washing plant / tin plant, crushing plant, tempat menyimpan bahan letupan dan sebahagian daripada kuarters masih tersergam hingga ke hari ini, walaupun telah mengalami berbagai kerosakan.

Tasik Puteri yang wujud hasil daripada perlombongan bijih besi di Bukit Besi ini sedang dimajukan oleh KETENGAH sebagai kawasan rekreasi yang menarik.Sebuah Galeri sejarah juga diwujudkan bagi tatapan generasi muda. Di Bukit Besi juga terletaknya Tasik Puteri.

Kronologi

1916

Ahli kajibumi Jepun, Mr. Kuhara datang ke Dungun membuat kajian di konsesi Chemuak, Ulu Dungun dan mendapati kawasan tersebut mengandungi bijih besi dalam jumlah yang banyak.

1927 an

Syarikat Kuhara Mining Ltd. menjalankan aktiviti perlombongan secara tidak rasmi. Syarikat ini kemudiannya telah ditukar nama kepada Nippon Mining Company (NMC).

1929

13 Januari - Kerajaan Terengganu mengeluarkan 'mining lease' secara rasmi kepada NMC. Kawasan seluas 1,080 ek. ini terdiri daripada M.L. 129, M.L. 130, M.L. 131 dan M.L. 132, iaitu pecahan daripada M.L. 75, kawasan yang telah dikurniakan oleh Sultan Terengganu kepada seorang kerabatnya, Tengku Abu Bakar bin Tengku Abdul Jalil.

Sebelum ini, Tengku Abu Bakar pernah memberi kebenaran kepada Wong Sin, seorang pengusaha lombong untuk membuka lombong bijih timah di situ, tetapi tidak begitu berjaya. Apabila NMC mengakui kawasan tersebut mengandungi bijih besi, Wong Sin telah menjual hak melombong di situ kepada NMC pada bulan Oktober 1917 dengan bayaran sebanyak $50,000.00.

Menurut kenyataan Encik Abdullah Awang, yang ditemuramah di rumahnya di Kemaman oleh Encik Mohd. Hairon Yasar pada 30 September 1975: Beberapa orang penduduk tempatan telah bercerita bahawa seorang pencari rotan telah menjumpai seketul batu yang berat menyerupai besi. Sebenarnya di kawasan itu usaha melombong pernah dijalankan pada tahun 1910 tetapi gagal kerana kawasan tersebut tidak mengandungi bijih timah, sebaliknya cuma terdapat haomatait sahaja.

1930

Pengurus lombong pertama, R.Kunada telah memulakan tugasnya pada bulan April 1930. Dalam tahun tersebut juga laluan keretapi Dungun - Bukit Besi telah dapat disiapkan di stesen Che Lijah. Beberapa tahun kemudian, pihak NMC terpaksa memberhentikan beberapa pekerja akibat kurangnya permintaan daripada syarikat-syarikat keluli di Jepun.

1934

Keadaan pulih semula. Para pekerja yang telah diberhentikan, diambil bekerja semula, malah ditambah dengan pekerja-pekerja baru.
Permintaan yang berterusan daripada syarikat-syarikat keluli di Jepun telah mendorong pihak syarikat meningkatkan pengeluaran.

1935

Jumlah penduduk di Bukit Besi telah meningkat sehingga 6,000 orang (termasuk 3,000 pekerja).

1936

Sebuah terowong yang dikenali sebagai Bukit Tebuk telah dapat disiapkan. Perjalanan melalui Bukit Tebuk dapat menjimatkan masa. Oleh itu tempat memunggah bijih dari Che Lijah telah dipindahkan ke Nibong.

Para pekerja perlombongan di Bukit Besi ini terdiri daripada pelbagai bangsa, Melayu, Cina, India dan Jepun.

1938

Peperangan antara China dengan Jepun - menyebabkan pekerja-pekerja Cina berhenti beramai-ramai, akibat daripada hasutan dan sentimen anti Jepun. Ini menyebabkan syarikat perlombongan hampir lumpuh. Pihak pengurusan syarikat terpaksa mengambil pekerja-pekerja baru, sebahagian daripadanya diimport terus daripada India.

1945

Jepun menyerah kalah kepada British dalam Perang Dunia ke II. Perusahaan perlombongan bijih besi oleh NMC berakhir.

1946 – 1949

Darurat. Aktiviti perlombongan terhenti kerana tiada permintaan.

1948

Ogos, kerajaan British memutuskan untuk menjual harta lombong Bukit Besi kepada Syarikat Eastern Mining and Metal Berhad (EMMCO).

Awal 1950an

EMMCO menjalankan aktiviti perlombongan secara besar-besaran, kesan daripada pemulihan peperangan dan permintaan yang tinggi dari syarikat-syarikat Jepun.

Pengeluaran bijih digandakan untuk mendapat keuntungan besar dalam masa yang singkat. Aktiviti pengeluaran dijalankan 24 jam sehari tanpa henti, kecuali hari Jumaat. Kepala keretapi juga telah diganti dengan yang baru, ditempah dari England. Jentera-jentera moden juga telah digunakan dalam proses pemecahan batu-batu bijih. Dengan ini pihak syarikat telah berjaya meningkatkan pengeluaran dan menghasilkan bijih besi yang lebih bermutu, di samping mengaut keuntungan yang berlipat ganda. Oleh itu tidak hairanlah jika pendapatan para pekerja perlombongan Bukit Besi ini menyamai atau lebih baik daripada para pekerja di jabatan kerajaan pada masa itu.

Pihak EMMCO juga telah mewujudkan banyak jabatan, seperti pejabat pos, pejabat ukur, pejabat kebajikan masyarakat dan sebagainya di zaman kegemilangan Bukit Besi.

Oleh kerana pengeluaran yang berterusan dengan jumlah yang besar, akhirnya bijih besi mula berkurangan dan akaun syarikat mula mencatatkan kerugian.

1970

1 Oktober - Mesyuarat Lembaga Pengarah EMMCO membuat keputusan muktamad untuk menutup lombong Bukit besi.

1971

8 September - Sektor perlombongan bijih besi ditutup. Ini memberi kesan bukan sahaja kepada penduduk di Bukit Besi, tetapi juga kepada Bandar Dungun. Bagi memastikan Bandar Dungun terus hidup, Kerajaan Terengganu telah membina sebuah cawangan ITM di sana. Pihak KETENGAH pula telah merancang pembangunan semula Bandar Bukit Besi. Berbagai kemudahan awam dan perniagaan, telah diwujudkan.

Bukit Besi telah meninggalkan beberapa artifek sejarah yang menjadi aset penting dalam industri pelancongan. Artifek-artifek seperti chimney, stock pile, washing plant / tin plant, crushing plant, tempat menyimpan bahan letupan dan sebahagian daripada kuarters masih tersergam hingga ke hari ini, walaupun telah mengalami berbagai kerosakan. Tasik Puteri yang wujud hasil daripada perlombongan bijih besi di Bukit Besi ini sedang dimajukan oleh KETENGAH sebagai kawasan rekreasi yang menarik. Sebuah Galeri sejarah juga diwujudkan bagi tatapan generasi muda.

BLOG TERENGGANU: 13 <b>di bukit besi</b> - Google Blog Search

Posted: 12 Nov 2013 01:23 AM PST

Klik GAMBAR Dibawah Untuk Lebih Info
URL Sumber Asal :-

Jejak Sejarah: <b>Bukit Besi</b>: Temangan Lama (Machang)

Posted: 07 Sep 2013 03:27 AM PDT

BUKIT BESI

MACHANG, KELANTAN:  BUKIT BESI yang terletak di Kampung Bukit Besi, Temangan Lama, Machang, Kelantan pada masa dulu adalah sebuah bukit yang amat cantik malah kaya dengan flora dan faunanya yang tersendiri. Tetapi pada masa itu, kampung berkenaan masih belum mendapat nama. Malah masyarakat Melayu pada masa itu pun memang tidak mengetahui apakah Bukit Besi itu sekadar sebuah bukit yang hanya gah di tempatnya ataupun mempunyai khazanah yang paling bernilai di perut buminya? Sehinggalah kedatangan sebuah syarikat perlombongan Jepun yang pertama sebelum penjajahan mereka di Tanah Melayu, Bukit Besi mula berubah wajah. Hakikat ini menunjukkan, Bukit Besi yang terletak di daerah Kampung Temangan Lama pada masa itu mengandungi logam yang bermutu tinggi dikenali sebagai 'besi'.

Kepakaran pihak Jepun memang tidak dinafikan apabila mereka mengetahui terdapatnya khazanah bijih besi paling bermutu tinggi seperti Goethite, Hematite, Limonite dan Magnetite. Kalau tidak, masakan negara dari Matahari Terbit itu begitu sanggup datang dari jauh jika tidak ada sesuatu yang dihajatkan. Setelah itu, Bukit Besi mula dibuka untuk perlombongan dan beberapa tahun kemudian, Kampung Bukit Besi mendapat nama sempena dengan nama Bukit Besi itu.

Seorang warga emas, Derasid Seman, 122, atau Paksu Derasid yang berasal dari Pasir Mas dan telah meneroka kampung berkenaan sejak zaman remaja berkata, lombong bijih besi di Bukit Besi dibuka pada tahun 1914. Pihak syarikat perlombongan Jepun pada masa itu walaupun dianggap kuno kerana sekadar mempunyai jentera berantai (jentera penyodok), namun peralatan berkenaan dikatakan agak maju yang dapat menggali bijih besi dengan pantas dengan kedalaman yang paling maksimum. Ini kerana, jentera berkenaan dikatakan mampu memanjat bukit yang tinggi kerana dapat mencengkam tanah dan batu-batan dengan gagah berbanding jentera moden hari ini.

"Dalam tempoh tiga bulan sahaja, bijih besi dapat digali dan dikeluarkan dari Bukit Besi itu. Seingat Paksu, pihak pemerintah Jepun memberi kebenaran kepada syarikat perlombongan itu melombong bijih dalam tempoh 15 tahun sahaja", jelasnya.

Tambahnya, selepas bijih besi berkenaan dapat digali, bijih besi itu diangkut menggunakan sejenis alat yang dicipta secara tradisional dinamakan 'tangguk' yang mana tangguk ini digerakkan menggunakan tali sebagai tenaga, manakala bijih yang siap digali itu akan dituangkan ke dalam gerabak keretapi mini yang sedang menunggu di kawasan khas di kaki Bukit Besi.

Ketika itu, jalan yang ada sekarang merupakan landasan keretapi yang dibina khusus untuk mengangkut bijih-bijih yang siap digali dan terus dibawa ke stesen di bandar Temangan untuk dileburkan di Tumpat. Tempat peleburan bijih itu kini terletak di Kampung Baru Nelayan, Tumpat yang mana bijih ini akan diangkut menggunakan kapal besar yang dapat memuatkan 90 tan dalam satu-satu masa yang telah siap sedia menunggu untuk dibawa terus ke Jepun.

"Arwah Pak Mat yang ditugaskan oleh pihak Syarikat Perlombongan Jepun untuk menjaga tangguk itu. Dia perlu mengawalnya siang malam dari mengalami sebarang masalah sewaktu mengangkut bijih berkenaan.

"Setahu Paksu, arwah Pak Mat tidak dapat melelapkan mata walaupun sekejap bagi melicinkan proses pemunggahan bijih-bijih melalui tangguk tersebut", jelas Paksu Derasid yang masih mengingati peristiwa tersebut.

Menurutnya lagi, operasi perlombongan bijih besi itu terpaksa ditamatkan pada tahun 1930 berikutan operasi berkenaan telah melebihi tempoh yang dibenarkan. Walau bagaimanapun, selepas pihak Jepun menamatkan operasi melombong bijih ketika itu, operasi perlombongan bijih peringkat kedua ini melibatkan dua syarikat perlombongan yang hanya memakan masa selama sembilan tahun sahaja. Ini kerana dikatakan, operasi melombong tidak dapat dilakukan dengan sempurna berikutan berlakunya krisis antara kedua-dua pihak berkenaan yang masing-masing ingin menggunakan peralatan melombong.

Di antara pekerja melombong bijih ketika itu adalah terdiri daripada beliau sendiri yang ditugaskan membina jalan dan laluan untuk kemudahan operasi berkenaan. Kebanyakan pelombong adalah terdiri daripada orang-orang kampung berbangsa Melayu kerana mereka tidak mempunyai pekerjaan dan pendapatan lain selain bekerja sebagai buruh bijih Jepun.

Manakala arwah Abu Bakar yang dikenali 'Pak Kar' ditugaskan Jepun untuk memandu jentolak menggali yang dianggap oleh pihak Jepun sebagai seorang pemandu Melayu yang mahir walaupun dalam keadaan sukar di bukit tersebut. Disebabkan kemahiran dan keberanian Pak Kar itu, beliau memperolehi pendapatan agak lumayan berbanding dengan tenaga buruh yang lain.

Jelas Paksu, jika kerajaan ingin menjadikan Bukit Besi sebagai tempat bersejarah untuk tujuan destinasi pelancongan menarik di Kelantan, beliau amat mengalu-alukannya. Ini kerana, jika hasrat itu benar, tentunya akan memberi peluang pekerjaan kepada anak-anak tempatan Bukit Besi itu. Namun paling penting baginya ialah kawasan sejarah patut dikekalkan.

Sementara itu, menurut bekas Penyelia Pembangunan Mukim (PPM) Kampung Bukit Besi yang juga anak sulung Paksu Derasid, Mustafa Derasid, 61, atau Abang Pa menyatakan, syarikat Jepun yang terlibat dengan aktiviti perlombongan bijih di Bukit Besi itu dikenali sebagai Oriental Mining Co, yang mana kawasan perlombongan tersebut berkeluasan kira-kira 600 hektar.

Tambah Abang Pa, aktiviti melombong yang dilakukan syarikat terbabit pada masa itu telah memasuki fasa ketiga bermula pada tahun 1940 yang mana beliau pada masa itu sedang menuntut dalam tahun satu. Pada tahun itu, tiada sebarang kemudahan pengangkutan, justeru selain berjalan kaki, beliau turut menumpang keretapi yang membawa bijih besi untuk ke sekolah di bandar Temangan.

Kebanyakan penduduk pada masa itu tidak mempunyai sebarang kerja. Justeru, dengan kedatangan syarikat perlombongan Jepun merupakan satu limpahan rezeki yang tidak disangka-sangka khususnya kepada penduduk dari kampung terbabit. Terdapat lebih 40 penduduk yang bekerja di syarikat itu termasuklah arwah bapa penulis sendiri dan kesemuanya terdiri daripada orang-orang Melayu.

"Pada tahun 1963-1964, pekerja-pekerja lombong terpaksa bekerja 24 jam kerana operasi melombong akan dihentikan pada pada tahun 1967. Bijih besi akan diangkut ke dalam keretapi yang disediakan di tebing sebuah tasik di kaki bukit itu, kemudiannya dibawa dengan keretapi ke bandar Temangan dan terus ke Tumpat", katanya.

Semenjak operasi melombong dihentikan pada tahun 1967 tanpa pelbagai sebab, peralatan melombong seperti alat mengangkut, keretapi dan jentera berantai ditinggalkan di tepi sebuah surau di kampung berkenaan pada ketika itu.

Malahan timbul pula selepas itu tentang desas-desus operasi melombong bijih besi akan disambung kembali setelah lama ditinggalkan oleh syarikat Jepun terbabit kerana dikatakan bijih besi yang ada sejak dahulu itu masih wujud sehingga hari ini dan telah mencapai tahap matang. Dengan itu, bukan sekadar desas-desus kerana aktiviti melombong telah dilakukan sejak beberapa tahun kebelakangan ini. Masalahnya, apakah pihak yang melakukan aktiviti melombong telah mendapat kelulusan Kesan Penilaian Alam Sekitar (EIA).

Malahan bagaimana tindakan pihak kerajaan negeri, wakil rakyat serta Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) tentangnya. Ini kerana, banyak kawasan menarik termasuk kesan-kesan sejarahnya didapati telah musnah. Sebuah kolam cantik yang mana Bukit Besi boleh dibangunkan sebagai produk pelancongan di Machang sebagai 'Hutan Lipur Bukit Besi' tidak lagi seindah dan secantik seperti dulu kerana akibat kerakusan manusia kini yang tidak mementingkan aspek alam sekitar kecuali mengejar keuntungan semata-mata.

Derasid Seman atau Paksu Derasid, kini berusia 122 tahun.

Mustafa Derasid atau Abang Pa.
Papan tanda arah ke Bukit Besi terpacak di Kampung Temangan Lama, Machang.
Wajah Bukit Besi kini yang telah digondolkan. Kelihatan seperti lereng sahaja.
Tebing untuk menakung air tasik dari melimpah keluar sewaktu aktiviti melombong dijalankan.

Ini adalah tempat membersih bijih dan tempat mengangkut bijih besi dari keretapi ke Temangan dan terus ke Tumpat. Kini, menjadi sebuah tasik yang berkelodak. 
Tempat laluan umum ini juga adalah sebuah lombong tinggalan.

Di sinilah tempat peralatan menggali ditinggalkan pihak Jepun setelah operasi dihentikan.

Laluan keretapi mengangkut bijih ke bandar Temangan. Kini, laluan umum Kampung Temangan Lama.

Teks dan Foto:
AZMI MOHD. SALLEH

BLOG TERENGGANU: 13 <b>di bukit besi</b> - Google Blog Search

Posted: 09 Nov 2013 01:51 AM PST

Klik GAMBAR Dibawah Untuk Lebih Info
URL Sumber Asal :-

LensaHandphone: DUN <b>Bukit Besi</b> Menyusun Gerakkerja untuk <b>...</b>

Posted: 27 Sep 2013 04:40 PM PDT


Dungun mencipta satu rekod yang baik semasa PRU-13 dimana Parlimen Dungun P39, Dun Sura N27, Dun Rantau Abang N26 dan Dun Paka N28  PAS menang, tapi hanya kalah di N25 Bukit Besi.

Kekalahan ini adalah punca status Dun siapa yang sepatutnya bertanding dikalangan PR. Kesefahaman asal sepatutnya Cikgu Loh (Abdullah) yang mewakili PKR tetapi malangnya calon ini dicantas sehingga Cikgu Loh terpaksa membuat laporan bertulis kepada kepimpinan PKR pusat.

Timbul isu PIL KUDA dan calon bidang terjun dikalangan PKR yang sudahlah lemah di Terengganu tetapi berpecah pula kepada 3 kumpulan nakkan calon di situ.

Pilihanraya perlukan persediaan yang mantap bukan hanya 3 atau 4 bulan nak PRU baru berebut dan nak bekerja.

Atas dasar ini saya setuju dengan Presiden PAS, PAS bersifat menyelematkan kawasan yang sepatutnya boleh memang jika ada usaha.

DUN Bukit Besi pernah menjadi milik PAS apabila Ustaz Roslan Ismail, memang di kerusi itu pada PRU-11

Mesyuarat Agung PAS Kawasan Dungun telah membuat beberapa ketepatan dalam perbincangan hangat bagi memastikan PR menguasai Dungun yang mempunyai 1 parlimen dan 4 dun.

Kata-kata ransang daripada bilik Gerakan Dun Bukit Besi menunjukkan Bukit Besi milik PR untuk PRU-14 nanti dan dengan ini PR boleh menguasai Terengganu.

"Pas gagal memenangi hati pengundi N25 Bukit Besi masa PRU13 namun mlm ini ceramah politik pertama untuk cipta gerakerja untuk kemenangan digarap PRU14."

Dicatat oleh di

Tiada ulasan:

Catat Ulasan

Langgan: Catat Ulasan (Atom)

ads